İngiliz bilim insanları, James Webb Uzay Teleskobu ile yaptıkları gözlemlerde, Dünya’dan 124 ışık yılı uzaklıktaki K2-18b adlı gezegenin atmosferinde bazı kimyasal izlere rastladı. Bu izlerin başında dimetil sülfür (DMS) ve muhtemelen dimetil disülfür (DMDS) yer alıyor. Bu iki molekül, Dünya’da sadece okyanuslardaki mikroskobik canlılar tarafından üretiliyor.
Cambridge Üniversitesi’nden Prof. Dr. Nikku Madhusudhan liderliğindeki ekip, bu kimyasalların varlığının, gezegende biyolojik faaliyet olabileceğine işaret ettiğini söylüyor.
K2-18b: Yaşanabilir bir Dünya mı?
Araştırmalara göre K2-18b, yüzeyi tamamen okyanusla kaplı ve hidrojen açısından zengin bir atmosfere sahip olabilir. Bilim insanları bu tür gezegenlere “Hycean Dünya” adını veriyor. Gezegen, yıldızına olan uzaklığı bakımından da yaşanabilir kuşakta bulunuyor. Yani yüzeyinde sıvı halde su bulundurabilecek ideal sıcaklıkta.
Madhusudhan, “Bu tür gezegenlerde sülfür bazlı gazların bol miktarda bulunabileceği daha önce teorik olarak öngörülmüştü. Şimdi bunları gerçekten tespit etmiş olduk,” diyor.
Daha fazla veriye ihtiyaç var
Elde edilen veriler umut verici olsa da bilim insanları temkinli. Bu moleküllerin yaşamdan bağımsız kimyasal süreçlerle de oluşmuş olabileceği ihtimali göz ardı edilmiyor.
Araştırmacılar, Webb teleskobuyla 16 ila 24 saatlik yeni gözlemler yapılması halinde çok daha kesin sonuçlara ulaşılabileceğini belirtiyor. Prof. Madhusudhan, “Bilimde ilerleme, ancak şüpheyle yaklaşarak ve tekrar tekrar test ederek mümkün olur,” ifadelerini kullandı.
Tartışmalar sürüyor
MIT’den astrofizikçi Sara Seager ise bu gezegenin yapısı konusunda farklı görüşlerin olduğunu belirtiyor. Kimileri gezegenin okyanuslarla kaplı olduğunu savunurken, bazı araştırmacılar burasının sıcak, erimiş kaya tabakalarıyla kaplı bir mini-Neptün olabileceğini düşünüyor.
Seager, “Bu bulgu heyecan verici ama yaşam işareti olarak kalmaya devam edecek. Kesin bir sonuca ulaşmak yıllar sürebilir,” diyor.
Kimyasal İzler ne anlama geliyor?
Bilim insanları, K2-18b’deki DMS ve DMDS oranının, Dünya’daki doğal seviyelerden binlerce kat daha yüksek olabileceğini hesapladı. Ancak bu moleküllerin gerçekten var olup olmadığını anlamak için bağımsız ekiplerin aynı verilerle çalışması ve sonuçları doğrulaması gerekiyor.
Ayrıca araştırmacılar, bu moleküllerin atmosferde var olması durumunda birlikte oluşması beklenen başka gazların, örneğin etan (C2H6), tespit edilememesini de bir soru işareti olarak değerlendiriyor.
Bilimsel keşif için hangi seviye gerekli?
Araştırma, şu an üç sigma seviyesinde, yani elde edilen sonucun rastlantı olma ihtimali yü
Prof. Madhusudhan, “Şu an elimizdeki verilerle yaşamı tespit edebileceğimizi gösterdik. Asıl soru şu: Biz insanlar, Dünya dışında tanımadığımız bir yaşamı bulmaya hazır mıyız?” diyerek bilimsel olduğu kadar felsefi bir tartışmayı da gündeme getiriyor.
deebi.net | Hayatın içinde…
