Cep telefonları ilk kullanılmaya başlandığında kimse bu küçük cihazların bir gün hayat kurtarabileceğini tahmin etmiyordu. Bugün ise cebimizde taşıdığımız bu teknoloji, özellikle depremler gibi doğal afetlerde kritik bir rol oynayabiliyor. Türkiye dahil birçok ülkede yaşanan son depremler, bu teknolojinin ne kadar hayati olabileceğini gözler önüne serdi.
Depremden Saniyeler Önce Gelen Uyarılar
Google, ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu (USGS) ve bazı Amerikan üniversiteleriyle birlikte geliştirdiği Android Deprem Uyarı Sistemi sayesinde, depremlerin etkili olmaya başlamasından saniyeler önce kullanıcılara uyarı gönderebiliyor. Bu birkaç saniyelik süre, güvenli bir alana geçmek için oldukça değerli olabilir. Özellikle trenlerin yavaşlatılması, uçakların iniş-kalkışlarının durdurulması ya da araçların riskli yapılar olan köprü ve tünellere girişinin önlenmesi gibi önlemlerle, ciddi can kayıplarının önüne geçilebiliyor.
Sistem Nasıl Çalışıyor?
Erken uyarı sisteminin temelinde iki önemli veri kaynağı bulunuyor. Bunlardan ilki, ShakeAlert adı verilen ve ABD’nin batı yakasına yayılmış yüzlerce sismometreden oluşan ağ. Bu sismometreler, yer sarsıntılarını anında tespit edebilecek kadar hassas cihazlardır.
İkinci ve en çarpıcı kaynak ise Android işletim sistemine sahip milyonlarca telefonun kendisi. Bu telefonlarda yer alan ivmeölçer sensörleri, aslında ekran yönünü belirlemek veya adım saymak için kullanılırken, aynı zamanda mini birer sismometre gibi çalışabiliyor. Google, bu sensörlerden gelen verileri kullanarak, milyonlarca cihazla devasa bir deprem tespit ağı oluşturdu.
P Dalgalarıyla Gelen Uyarılar
Bir deprem başladığında, önce daha az yıkıcı olan ve daha hızlı hareket eden P dalgaları yayılır. Android telefonlar bu dalgaların titreşimlerini algıladığında, veriler otomatik olarak Google’ın sistemiyle paylaşılır. Sistem bu verileri analiz ederek, bir depremin gerçekten olup olmadığını, merkez üssünü ve büyüklüğünü hızla belirler. Sonrasında ise, deprem dalgalarının ulaşmak üzere olduğu bölgelere radyo sinyalleriyle uyarılar gönderilir. Bu sinyaller, sismik dalgalardan çok daha hızlı hareket ettiğinden, insanlar sarsıntı başlamadan önce haberdar olabilir.
Türkiye Dahil 90’dan Fazla Ülkede Aktif
Android Deprem Uyarı Sistemi, halihazırda Türkiye’nin de dahil olduğu 90’dan fazla ülkede kullanılabiliyor. Sistemi kullanmak için Android işletim sistemli telefonlarda “Ayarlar > Güvenlik ve Acil Durum > Deprem Uyarıları” menüsünden özelliği aktif hale getirmek yeterli. Bu hizmetin çalışabilmesi için telefonun internete bağlı olması gerektiği de unutulmamalı.
Bu haber ile ilgili düşünceleriniz nedir? Yorumlarda paylaşabilirsiniz.
