Musk, bu yeni hizmetin Tesla için “şimdiye kadar üretilmiş en önemli ürün” olacağını söyledi. Ancak hem güvenlik hem de ticari sürdürülebilirlik açısından robotaksi fikrine yönelik soru işaretleri devam ediyor.
Dev rakipler pes etti
Otonom araç sektöründe daha önce General Motors ve Ford gibi dev üreticiler, milyarlarca dolar harcamalarına rağmen projelerinden vazgeçmişti. GM, robotaksi pazarının “çok rekabetçi ve yüksek maliyetli” olduğunu gerekçe gösterirken, Ford otonom araç çalışmalarını tamamen sonlandırdı.
Ancak uzmanlara göre Tesla’nın asıl rakibi, Uber ve Lyft gibi insan sürücüler. Stanford Üniversitesi’nden Bryant Walker Smith, “Sorun daha çok ekonomik. Eğer bir şirket; mühendis, mekanik destek ve uzaktan kontrol ekipleri için masraf yapmak zorundaysa, kendi aracını düşük maliyetle işleten Uber sürücüleriyle rekabet etmek kolay değil.” değerlendirmesinde bulundu.
Pazarın neresinde?
Google’ın ana şirketi Alphabet’e bağlı Waymo, şu anda San Francisco, Los Angeles, Phoenix ve Austin gibi dört büyük ABD kentinde haftada 250 bin ücretli robotaksi seferi düzenliyor. Çin’de de aktif robotaksi hizmetleri mevcut.
Waymo, bugüne kadar 10 milyon ücretli sefer gerçekleştirdiğini açıkladı. Buna karşılık Tesla henüz tam anlamıyla ticarileşmiş bir robotaksi hizmeti sunabilmiş değil.
Musk ise nisan ayında yaptığı açıklamada “Tesla’nın bu alanda %99 pazar payına sahip olacağını” iddia etti. Ancak uzmanlar, Waymo gibi sistemlerin Tesla’dan çok daha ileri olduğunu belirtiyor.
Güvenlik endişeleri
Robotaksi teknolojisinin kamuoyunda kabul görmesinde güvenlik önemli bir faktör. Tesla’nın “tam otonom sürüş” (FSD) teknolojisi yalnızca kamera kullanırken, rakip sistemlerde lidar ve radar gibi gelişmiş sensörler de devrede.
ABD Ulusal Karayolu Trafik Güvenliği İdaresi (NHTSA), Tesla’nın FSD sistemine ilişkin birkaç soruşturma başlattı. Bunlardan biri, güneş parlaması nedeniyle görüşün düştüğü bir alanda bir yayanın ölümüne yol açan kazayla ilgili.
Stanford Üniversitesi’nden Smith, “Eğer sürücülerin gözlerinden lazer çıkararak parlamaya karşı koruma sağlanabilseydi iyi olurdu. Lidar bu yüzden önemli.” dedi.
Musk ise lidar kullanımını “gereksiz pahalı ve aptalca” olarak nitelendiriyor.
Tesla için kritik dönemeç
Tesla’nın satışları ve kârları son dönemde ciddi düşüş gösterdi. Şirket, geçen yıl %53 kâr kaybı yaşarken, hisseleri de son aylarda %30 değer kaybetti. Bu düşüşte Musk’ın siyasi çıkışlarının da etkili olduğu belirtiliyor.
Musk ve Tesla’ya inanan yatırımcılar ise otonom araç hizmetlerinin Tesla’nın piyasa değerini büyük ölçüde artıracağını düşünüyor. Musk, “Bu insanlık tarihindeki en büyük varlık değer artışı olacak.” iddiasında bulunuyor.
Ancak Musk, bu hizmetin 2019’dan bu yana her yıl başlayacağını vadetmesine rağmen bugüne dek hedeflerine ulaşamadı.
GLJ Research analisti Gordon Johnson, bu ayki lansmanın da büyük oranda “gösteri amaçlı” olacağını, ticari bir sistemin hemen devreye alınmasının beklenmemesi gerektiğini vurguladı.
Smith ise daha temkinli: “Musk’ın bugüne dek yaptığı vaatleri tutturamadığını biliyoruz. Şimdi neden daha farklı olsun ki?” diye konuştu.
deebi.net | Hayatın içinde…
