Barcelona Üniversitesi’nden arkeolog, müzikolog ve profesyonel trompetçi Miquel López García, çocukluğunda babasının sel uyarısı için kullandığı deniz kabuklarından etkilenerek başladığı araştırmasında, insanlık tarihine ışık tutacak bir keşfe imza attı.
López García ve meslektaşı Margarita Díaz-Andreu, Katalonya’da MÖ 5. ve 4. binyıllara tarihlenen Neolitik yerleşim ve madenlerde bulunan 12 adet büyük deniz kabuğu trompetini inceledi. Kabukların üzerinde bulunan deliklerin ve uçlarının kasıtlı olarak çıkarılması, bunların yemek amaçlı değil, trompet olarak kullanılmak üzere toplandığını gösteriyordu.
Akustik deneyler şaşırttı
Ekip, ses çıkarabilecek durumda olan sekiz kabuk üzerinde akustik deneyler yapmak için izin aldı. Kasım 2024’te López García, kabukları çaldığında “gerçekten güçlü, istikrarlı bir ton” elde etti.
López García, bu basitçe değiştirilmiş hayvan kabuğundan günümüzdeki Fransız kornosuna en yakın sesi almanın şaşırtıcı olduğunu belirtiyor.
Araştırmacılar tek bir tonla yetinmeyip, kabukların tüm müzikal potansiyelini belirlemek istedi. López García, kabukların açıklığına elini sokarak tonu değiştirebildiğini ve ses çıkarma biçimini (örneğin ‘t’ veya ‘r’ sesiyle üfleyerek) değiştirerek tınıyı ve notaları şekillendirebildiğini fark etti.
Modern üflemeli çalgıların antik atası
López García, bu deniz kabuklarının, insanlık tarihinde bilinen ilk ses teknolojisi parçaları veya enstrümanları arasında olduğunu söylüyor. “Bunlar, dudak titreşimlerinizle çalışıyor ve ses üretme şekilleri, bugünün trompet ve trombon gibi modern pirinç enstrümanlarına çok benziyor; kabuklar onların en eski atalarıdır.”
Araştırmacılar, kabuk trompetlerin başlangıçta bölgedeki farklı topluluklar veya madenlerde çalışan işçiler arasında uzun mesafeli iletişim aracı olarak kullanılmış olabileceğini düşünüyor. Ancak López García, kabukların aynı zamanda yeterli melodik kapasiteye sahip olduğunu ve sadece pratik kullanımlarının ötesinde, insanların kendilerini ifade etme ve duygusal bağ kurma gibi estetik müzikal işlevler için de kullanılmış olabileceğini savunuyor.
Antiquity dergisinde yayımlanan bu araştırma, bu tür ses üreten teknolojinin Avrupa kıtasındaki en eski ve en uzun süre hayatta kalan teknolojilerden biri olduğunu gösteriyor. Fransa’daki 18.000 yıl öncesine tarihlenen Marsoulas Mağarası’nda bulunan kabuk trompetiyle neredeyse aynı özelliklere sahip olan Katalonya’daki bu kabuklar, müziğin kökeninin hayatta kalma zorunluluğundan mı, yoksa insanın kendini ifade etme ihtiyacından mı doğduğu tartışmalarına yeni bir boyut getiriyor.
deebi.net | Hayatın içinde…
