Suriye’de Esed rejimini lağveden muhalifler başkent Şam’ın ele geçirilmesinin ardından geçiş hükümetini kurma görevini İdlib kökenli Muhammed El Beşir’e verdiklerini duyurdu.
Muhammed el-Beşir Kimdir?
Muhammed el-Beşir (Arapça: محمد البشير, d. 1983), 2025 yılından bu yana Suriye’nin birinci enerji bakanı olarak görev yapan Suriyeli bir politikacı ve mühendistir. Daha önce Suriye’nin 70. ve son başbakanı olarak görev yaptı. 10 Aralık 2024’ten bu yana, Esad rejiminin düşmesinden sonra kurulan Birinci Suriye Geçiş Hükümetine liderlik etti ve Muhammed Gazi el-Celali’nin yerine geçti.
Muhammed el-Beşir, 1983 yılında İdlib’in Cebel Zaviye bölgesinde doğdu. Halep Üniversitesi’nden elektrik mühendisliği alanında lisans diploması alan Beşir, 2021 yılında İdlib Üniversitesi’nde şeriat ve hukuk alanında ikinci bir lisans eğitimi tamamladı.
Kamu yönetimi ve proje yönetimi konularında uluslararası sertifikalara sahip olan Beşir, ileri düzeyde İngilizce biliyor.
Daha önce, 13 Ocak 2024’te seçilmesinden Suriye Genel Komutanlığı tarafından Suriye başbakanı olarak atanmasına kadar, Hey’etu Tahrîri’ş-Şâm’ın sivil yönetimi olan Suriye Kurtuluş Hükümetinin beşinci başbakanı olarak görev yaptı.
El-Beşir 1983 yılında İdlib vilayetinin Cebel ez-Zaviye bölgesinde yer alan Meşun köyünde doğdu. Halep Üniversitesi Elektrik Mühendisliği bölümünden 2007 yılında mezun oldu. El-Beşir, 2012 yılına gelindiğinde Suriye Gaz Şirketinin gaz tesisinde Hassas Aletler Departmanının başına geçti.
Suriye İç Savaşı’nın patlak vermesinden sonra, savaştan etkilenen çocuklara eğitim veren Al-Amal Eğitim Enstitüsünün müdürü oldu. 2020 yılında İdlib Üniversitesinden şeriat ve hukuk diplomasının yanı sıra idari organizasyon ve proje yönetimi sertifikaları aldı.
SİYASİ KARİYERİ
El-Beşir, bakan olarak atanmadan önce iki buçuk yıl boyunca Kurtuluş Hükûmeti-nin Evkaf Bakanlığında İslami eğitim direktörü olarak görev yaptı. Daha sonra Kalkınma ve İnsani İşler Bakanlığında müdür yardımcısı ve ardından dernek işleri müdürü olarak görev yaptı.[5] El-Beşir, 2022-2023 yılları arasında Kurtuluş Hükûmetinin Ali Keda kabinesinde kalkınma ve insani işler bakanı olarak görev yaptı.
Suriye Kurtuluş Hükûmeti Başbakanlığı (2024)
Ocak 2024’te Kurtuluş Hükûmeti Şura Konseyi, el-Beşir’in başbakan olarak seçilmesi yönünde oy kullandı. Kendisinin seçim kampanyası e-devlet ve devlet otomasyonuna odaklanmıştır.
Yönetimi emlak ücretlerini düşürdü, planlama yönetmeliklerini gevşetti ve İdlib şehrinin imar planının genişletilmesi için istişareler başlattı. 5 Mart 2024 tarihinde, İdlib’de Hey’etu Tahrîri’ş-Şâm’a (HTŞ) karşı düzenlenen protesto gösterileri ve Ramazan ayının başlaması üzerine el-Beşir, ciddi suçlardan hüküm giymemiş mahkûmlara af getiren bir kararname imzaladı.
Kasım 2024’ün sonlarında HTŞ ve diğer muhalif gruplar Kuzeybatı Suriye Taarruzu’nu başlatarak Halep’in ele geçirilmesini sağladı ve Kurtuluş Hükûmetinin kontrol ettiği bölgelerin kapsamını önemli ölçüde genişletti.
El-Beşir düzenlediği bir basın toplantısında bu taarruzun Esad rejiminin birliklerinin sivillere yönelik saldırılarına yanıt olarak başlatıldığını ve bu saldırıların “on binlerce” sivilin yerinden edilmesine yol açtığını söyledi. El-Beşir 4 Aralık 2024 tarihinde devlet dairelerinin yeniden açılmasını denetlemek üzere Halep’e gitti ve yeniden işlerine dönen önceki hükûmetin çalışanlarını övdü.
Suriye Başbakanlığı (2024-2025)
9 Aralık 2024’te Esad rejiminin çökmesinin ardından el-Beşir, Başkomutan Ahmed eş-Şara ve Suriye’nin eski başbakanı Muhammed Gazi el-Celali ile iktidarın devrini koordine etmek üzere bir araya geldikten sonra geçiş hükûmetini yönetmekle görevlendirildi.
Ertesi gün resmi olarak 1 Mart 2025 tarihine kadar başbakan olarak atandı. El-Beşir televizyonda yaptığı açıklamada, Suriye Kurtuluş Hükûmeti yetkililerinin iktidarın devrini kolaylaştırmak için önceki rejimin temsilcileriyle bir araya geldiğini ve Suriye Kurtuluş Hükûmeti kabinesinin geçiş yönetiminde ilgili rollerini üstleneceğini duyurdu.
Esad rejiminin düşmesinin ardından Baasçı Suriye’nin 2012 Anayasası askıya alınırken, yeni 2025 Geçici Anayasası, yürütme gücünün başbakanlık makamı olmaksızın bakanları atayan cumhurbaşkanının elinde toplandığı bir başkanlık sistemi kurmaktadır.
29 Mart 2025 tarihinde Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara tarafından Şam’daki Başkanlık Sarayı’nda düzenlenen bir törenle yeni bakanların yemin ettiği ve gündemlerini özetleyen konuşmalar yaptığı İkinci Suriye Geçiş Hükûmeti ilan edildi. Hükümet, Esad rejiminin düşmesinin ardından kurulan Birinci Suriye Geçiş Hükûmetinin yerini aldı. Başbakanlık makamı lağvedildi.
Enerji Bakanlığı (2025)
El-Beşir, 29 Mart 2025’te İkinci Geçiş Hükümetinde yeni kurulan Enerji Bakanlığı görevine getirildi ve Suriye İç Savaşı sırasında ciddi zarar gören elektrik ve petrol sektörlerini restore etmekle görevlendirildi.
