İstanbul’un ev sahipliğinde düzenlenen 17. Uluslararası Savunma Sanayii Fuarı (IDEF 2025) hem ülkemizden hem de dünyanın dört bir yanından çok sayıda savunma sanayii ve teknoloji firmasını buluşturdu.
Fuarda elbette kamuoyuna ilk kez tanıtılan projeler öne çıktı. Türkiye’nin başta Milli Muharip Uçak KAAN olmak üzere farklı ülkelerle imzaladığı sözleşmeler de bir hayli ses getirdi.
Tüm bu gelişmelere rağmen gözlerin üzerinden ayrılmadığı bir stant daha vardı. Milli Savunma Bakanlığı’nın AR-GE Merkezi’ne ait ürünlerin sergilendiği özel alan… MSB AR-GE aslında bugüne kadar ismini neredeyse hiç duymadığımız yerlerden biri. Sergilenen ürünler kamuoyuna daha önce yansımadı.
Elbette sadece bir ‘ilk’ meselesi de değildi bu durum. MSB AR-GE standındaki ürünler diğer ülkeler tarafından yapılan muadillerinden çok daha iyiydi. Ve bazılarında isim ve stok numarası gibi detaylar da vardı. Bu da söz konusu ürünlerden bazılarının envanterde olduğuna bir işaretti. Ankara sessiz ve derinden ilerlemiş, 12 yıllık yoğun bir temponun ürünlerini kamuoyuyla paylaşmaya karar vermişti.
Ürünlerin yüzde 80’inde süreç tamamlandı
MSB AR-GE Merkezi, IDEF 2025 kapsamında 44 ürün sergiledi. Ki bu ürünlerin başından sonuna kadar geçen süreçte mühendisler, askerler ve bilim insanları birlikte çalışıyor.
Her ne kadar kamuoyunda daha önce bu merkezi ve ortay koyduğu işleri duymamış olsak da ilginç bir istatistik daha var. Fuarda gördüğümüz sistem ve mühimmatların yüzde 80’inde kalifikasyon/sertifikasyon gibi kritik aşamalar geçilmiş. Daha net bir ifadeyle bu gruptaki ürünler kullanıma hazır.
Geriye kalan yüzde 20’lik kısmın da laboratuvar testleri tamamlanmış. Onlar için de saha testlerinin başladığı ifade ediliyor. Ki bu da aslında söz konusu ürünlerin de çok da uzak olmayan bir gelecekte kullanıma tam anlamıyla hazır olacağını gösteriyor.
[IDEF 2025’in en dikkat çekici yerlerinden biri de MSB AR-GE’nin alanıydı. Foto: Esra Bilgin / AA]GAZAP, NEB ve daha fazlası
MSB AR-GE’nin fuarda en dikkat çekici ürünleri GAZAP ve Nüfuz Edici Bomba (NEB) oldu. Türkiye’nin bu iki tipte kendi imkanlarıyla ürettiği ve bu denli iyi sonuçlar alabildiği bilgisi kamuoyuna ilk kez yansıdı.
Öyle ki; NEB’in atış testlerinde kayalık alanda 90 metreye yakın bir ilerleme sağlandı. Ayrıca yatay hatta 160 metrede etki görüldü. Bir diğer kritik eşik olan beton testinde de 7 metrelik beton delindi. Eldeki NEB’ler ve NATO standartlarının genellikle 2,4 metre betonda sonuç alabildiğini de unutmamak gerek.
Son günlerde test görüntüleri en çok paylaşılan ürünlerden biri olan GAZAP da MSB AR-GE imzalı. Aslında MK serisi olarak bilinen 2 bin librelik bir uçak bombası. İçinde 10 bine yakın parçacık var. Ve patlama esnasında bunlar hızla çevreye saçılıyor. Metrekare başına 10.6 parçacık düşüyor. Ki bu da standart bir MK 84’ün neredeyse üç katı bir etkiyi beraberinde getiriyor.
Tüm bu parçalar yaklaşık 1 kilometrelik yarı çapa dağılıyor. Bu alan içindeki tüm unsurlar etkileniyor. Ayrıca bu mühimmatta kullanılan daha farklı ve özel bir malzeme de var. Bu sayede normalden çok daha güçlü bir basınç etkisi oluşturuyor. GAZAP, hedef aldığı yerde taş üstünde taş bırakmıyor.
[MSB AR-GE sadece füze ve bombalar değil insansız deniz aracı gibi örnekleri de ziyaretçilerle buluşturdu. Foto: Kadir Yücel / Defence Turk]Maliyet düşecek, ambargo riski bertaraf edilecek
Başta da belirttiğimiz üzere MSB AR-GE’nin elinde çok fazla ürün ve bir o kadar da yeni proje var. GAZAP ve NEB birer örnek. Mesela yine aynı ekip tarafından geliştirilen bir hava-hava füzesi için de çalışmalar devam ediyor. ABD’nin bu alandaki en bilinen ürünü 160 km menzile sahip. Avrupalıların yaptığı Meteor’da bu rakam 200 km ve üzerine çıkıyor. Çinliler her iki rakibinden de bir adım önde.
MSB AR-GE tarafından üretilen hava-hava füzesiyle ilgili stratejik nedenlerle menzil bilgisi paylaşılmıyor. Ancak konuya hakim kaynaklara göre, MSB AR-GE imzalı füze muadillerinden geri kalmayacak. Hatta onların da önünde olacak.
Elbette burada madalyonun bir de maliyet yüzü var. Çünkü bahsettiğimiz mühimmatlar son derece pahalı. Üretimi de harcandıktan sonra yerine konması da hayli zor. Ankara, MSB AR-GE ile daha ucuz, daha etkili ve hızlıca üretilebilecek nihai bir ürün hedefliyor.
[Yaklaşık 12 yıllık bir çalışmanın ardından ilk kez kamuoyuna görünen MSB AR-GE Merkezi adını sıkça duyuracağa benziyor. Foto: Esra bilgin / AA]MSB AR-GE ismini daha çok duyacağız
Merkezin standında insansız deniz aracı, MK serisi bombalar, obüsler, köşe atış aparatı ve daha fazlasını görmek mümkün oldu.
Tabi bu noktada üzerine düşünülmesi gereken en önemli sorulardan biri de MSB AR-GE’nin neden şimdi ortaya çıktığı hususu… Elde edilen ürünlerin test sonuçlarına bakıldığında tüm bunların aslında Ankara’ya çok ciddi bir ‘caydırıcı güç’ kazandırdığı sır değil. Sektörde, ‘Türkiye, IDEF 2025 genelinde ve MSB AR-GE özelinde neler yapabildiğine dair kısa bir gösterim yaptı’ düşüncesi hakim.
IDEF 2025 kapsamında ilk kez sergilenen ürünler, vitrine çıkarılan silah ve sistemler, inşa edileceği duyurulan yepyeni platformlar önümüzdeki dönemde daha da konuşulmaya devam edeceğe benziyor…
Bu haber ile ilgili düşünceleriniz nedir?
Yorumlarda paylaşabilirsiniz.
