Tarım ve Orman Bakanı Yumaklı’nın açıklamalarından öne çıkan başlıklar:
69 orman yangınından 67’si kontrol altına alındı
En son açıklamamızdan bu yana 69 yangın çıktı ülkemizde. Bunlardan 67’si kontrol altına alındı, söndürüldü, soğutma çalışmaları devam ediyor. Bursa Osmaneli-Harmancık’taki yangınla birlikte bunların hepsi için tamamen kontrol bilgisini kamuoyumuzla paylaştık. Şu anda iki aktif yangınımız var. Herhangi bir şekilde bir tehlike ya da tehdit oluşturmuyor. Birisi Afyon’da, Hocalar’da, diğeri de Denizli Tavas’ta. Akşamüstü çıktı bu yangınlar. Arkadaşlarımız şu anda onlara da müdahale ediyorlar.
Şu anda orman yangınları bütün dünyanın başlıca problemi olmaya devam ediyor. Özellikle küresel iklim değişikliği faktörünü bu grafikten de görebiliriz. Son 10 yıl içerisinde orman yangın alanları iki kat artmış durumda dünyada ve yangınların şiddeti de iki kat artmış durumda. Yani bunları iklim değişikliğine birebir de bağlayabiliriz, çok net. Yanan alanlar itibariyle de çıkan yangınların şiddeti ve hasar bırakıcılığı itibariyle de iki katına çıkmış vaziyette.
Birleşmiş Milletler bir öngörüde bulundu. 2030 yılına kadar orman yangınlarında %14, 2050’ye kadar da %30 artış var. 2024 yılı için iki veri verelim, 100 yılın en sıcak yazı oldu 2024 yılı ve son 10 yılın da yine en kurak yazı oldu. Biz burada bunun sonuçları ne oldu, o itibarla da bakabiliriz. 2002 ile 2012 arasında yanan alan itibariyle, yani toplam bütün dünyada yanan alan 44 milyon hektar.
2013’le 2023, yani sadece son 10 yılda 94 milyon hektara çıktı bu. Dolayısıyla dünya hızlı bir şekilde orman varlığını kaybediyor. Aslında buradan da bu sonuç çıkıyor. Dünyada son 9 yıl, 1880’den bu yana en sıcak 9 yıl oldu. Yani bütün veriler aslında bize iklim değişikliğinin sonuçları itibarıyla bizi nasıl etkileyeceğini gösteriyor. Biz bugün orman yangınlarını konuşuyoruz o itibarla ama hayatımızın tamamını etkilemeye aday aslında bir sistem geliyor açıkçası.
Geçen yılın aynı dönemine bakacak olursak, Avrupa’da 140 bin hektar yanmıştı. Avrupa’da yıl başından bu yana yanan alan 300 bin hektar. Yani sadece dünya, sadece Avrupa dediğimizde hep iki katına yakın işte bu rakamları da teyit etmiş oluyor.
Biz bu yılın ilk 6 aylık kuraklık haritalarını sizinle paylaşmak istiyorum. Siyah olduğu zaman olağanüstü kurak. Rengin koyulaşması çok bizim için tehdit içeriyor. Rengin açık olması da malum, işte nemli, hafif nemli, yarı kurak vesaire. Tekrar bakalım. Bakın 2024, koyulaşmaya başladı. İşte bizim sürekli bir biçimde bütün vatandaşlarımızı her fırsatta, her platformda bilgilendirdiğimiz, dikkatli olalım dediğimiz konu bu, sebep de bu.
Tabii biz bütün bunları konuşurken ya ilk defa mı kurak oluyor? İlk defa mı rüzgar oluyor gibi eleştirileri çok duyduk. Elbette hani bunların hepsine tek tek gereken cevapları verdik ama tekrar burada başka bir veriyle, başka bir tabloyla bunun cevabını verelim.
2020-2024, 5 yıl itibariyle bizim bulunduğumuz coğrafyada yanan orman alanlarını, mevcut o ülkelerin orman varlığıyla bir oranlayalım. Çünkü birçok şeyi konuşuyorsunuz. Sebepleri konuşuyorsunuz, gerekçeleri konuşuyorsunuz, bunlara karşı koyma kabiliyetinizi konuşuyorsunuz. Bu yangınların nasıl söndürülebileceğine dair metodolojileri konuşuyorsunuz ama günün sonunda bu konuda başarılı olup olmadığınızın göstergesi sonuç rakamları, istatistikler.
Ben sadece Türkiye için burada göstermek istiyorum. Bizim 23,4 milyon hektar orman alanımız var. 2024 yılında bunun %0,11’i yandı. 2020 ile 2024 yılı arasında da bu oran %0,18. Neden 5 yılı aldığımızda arttı? 2021’deki ve daha sonraki büyük yangınlar sebebiyle.
Peki aynı coğrafyada olduğumuz başka ülkelere bakalım. Fransa hariç bu ülkelerin tamamından iyi durumdayız. Yine söylüyorum, ilk sütun o ülkelerin orman varlıkları. İkinci sütun 2024’te yanan alanlar. Üçüncü sütunda 2020-2024 yılı arasındaki 5 yıllık ortalama yanan orman alanları.
İtalya’ya bakalım. 11,1 milyon hektarlık orman alanı var. %0.36. Kıyaslayalım, bizde %0.11.
Son 5 yıla bakıyoruz; %0.74, bizde %0.18. Portekiz’e bakalım; %2.18 2024, %1.15 2020-2024 arası. Haydi bakalım diğer coğrafyalara da. Amerika’ya bakalım, Kanada’ya bakalım… Yani bütün dünyaya baktığımızda işte hem 5 yılda, hem geçen yılda, bu yılın istatistiklerinde yıl sonu itibariyle tekrar aynı bu şekilde, Allah nasip ederse bir program yapar da karşılaştırırız.
Önemli olan sonuç. Yani sizin gayretleriniz, çabalarınız, kabiliyetleriniz, analizleriniz sonuca ne kadar yansıyor ya da yansımıyor? İşte gösteren tablo bu.
Yani kim ister ki kendi ekosistemi mahvolsun, harap olsun. Dolayısıyla siz ülke olarak hem kendi gerekçelerinizi bu anlamda azaltmak durumundasınız. Yani yangın çıkmasıyla ilgili gerekçelerinizi en aza indirmeniz gerekir. Hem de yangın çıktığı zaman ona müdahil olacak hem metotlarınızı hem kabiliyetlerinizi hem de tecrübenizi artırmanız gerekir.
“Çıkan yangınların %96’sı insan kaynaklıdır”
Bunu çeşitli vesilelerle belirtiyoruz. Çıkan yangınların %96’sı insan kaynaklıdır. Doğrudan ya da dolaylı. Ne demek istiyorum doğrudan ya da dolaylı? Yani siz işte yapmanız gereken bir şeyi yapmamışsınızdır, o bir yangın çıkarmıştır. O etki etmiştir. Yine insanla alakalı bir şey. Ya da bazı şeyleri ihmal etmişsinizdir, göz ardı etmişsinizdir.
Yani size bu orman yangın verilerinden hareketle söyleyeyim. 2024 yılının Ocak-Temmuz’uyla 2025 yılının Ocak-Temmuz’unu kıyaslayalım. Aynı dönemde, an itibariyle söylüyorum, 4 bin 268 yangın çıkmıştı geçtiğimiz yıl, aynı dönemde, Ocak-Temmuz arası. Bunun 2 bin 209’u orman dışında çıkmıştı, 2 bin 59’u da orman içinde çıkmıştı.
Bu yıl 4 bin 477 yangın çıktı. Yani yangın sayısında 209 tane yaklaşık yangın fazla çıktı. Bunun 2 bin 549’u orman dışı alanda çıktı, 1.928’i ormanlık alanda çıktı.
Farklılaşmaya başladı. Neden? Orman dışı alan, adedi artmaya başladı. Buradaki problem şu: Çıkan yangınların %57’si orman dışında çıktı. Bu yangınların tamamı ormana sirayet etmeden sona erdi. %30’u orman dışında çıktı, ormana sirayet etti. %13’ü de orman alanında başladı ve bu şekilde gelişti.
Ayrıntılar geliyor…
Bu haber ile ilgili düşünceleriniz nedir?
Yorumlarda paylaşabilirsiniz.
