Oxford ekibi, dünyanın önde gelen araştırma kurumlarından 30’dan fazla bilim insanıyla birlikte yürüttüğü çalışmada, YZ modellerinin performansını değerlendirmede yaygın olarak kullanılan 445 test ve ölçüm yöntemini (benchmark) inceledi.
Testlerin çoğu ne ölçtüğünü tanımlamıyor
Araştırmaya göre, birçok üst düzey test ne ölçmek istediğini açıkça tanımlamıyor, önceki testlerden veri ve yöntemleri kopyalıyor ve modeller arası karşılaştırmalarda güvenilir istatistiksel yöntemler kullanmıyor.
Çalışmanın başyazarlarından Oxford İnternet Enstitüsü kıdemli araştırmacısı Adam Mahdi, bu testlerin yanıltıcı olabileceğini vurguladı:
“Yapay zekaya belli görevler verdiğimizde, aslında ölçmek istediğimiz kavramdan tamamen farklı şeyleri ölçüyor olabiliriz” dedi.
Bir diğer yazar Andrew Bean de, “Bir modelin ‘doktora düzeyinde zekaya ulaştığı’ iddialarını duyduğunuzda bunu temkinle karşılamak gerekir. Çünkü bu ölçümler her zaman sağlıklı yapılmıyor” ifadelerini kullandı.
‘Matematikte iyi’ görünen model aslında ezber yapıyor olabilir
Araştırmada örnek olarak GSM8K adlı test ele alındı. Bu test, yapay zekaların temel matematik problemlerini çözme kabiliyetini ölçüyor ve genellikle “modelin matematiksel akıl yürütme becerisi yüksek” şeklinde yorumlanıyor.
Ancak Mahdi’ye göre doğru cevabı vermek, gerçek anlamda matematiksel muhakeme yapıldığı anlamına gelmiyor:
“Bir çocuğa iki artı beş kaç eder diye sorduğunuzda yedi cevabını vermesi doğru olabilir, ama bu onun aritmetik muhakemeyi kavradığı anlamına gelmez.”
Bilim insanlarından daha güvenilir test çağrısı
Araştırma, testlerin “yapı geçerliliği” (construct validity) sorununa dikkat çekiyor; yani testlerin gerçekten ölçmek istedikleri olguyu ölçüp ölçmedikleri belirsiz.
Yazarlar, yeni çalışmada testlerin daha güvenilir hale getirilmesi için sekiz öneri ve bir kontrol listesi sundu.
Bu öneriler arasında;
Ölçülen eylemin kapsamının açıkça tanımlanması,
Gerçek becerileri temsil edecek görev setleri hazırlanması,
Sonuçların istatistiksel yöntemlerle karşılaştırılması gibi adımlar yer alıyor.
METR AI araştırma merkezinden Nikola Jurkovic, çalışmayı “YZ testlerinin yorumlanabilirliği için önemli bir başlangıç noktası” olarak değerlendirdi.
Gerçek dünyaya dayalı yeni testler yolda
Son dönemde bazı araştırma grupları, YZ modellerinin ekonomik ve pratik görevlerdeki performansını ölçmek için yeni test dizileri geliştirmeye başladı.
Eylül sonunda OpenAI, yapay zekanın 44 farklı meslek için gerekli görevlerdeki başarısını ölçen bir test serisi yayımladı. Bu testler, örneğin sanal bir satış analisti için Excel faturalarındaki tutarsızlıkları düzeltme veya sanal bir video yapımcısı için 60 saniyelik bir çekim planı hazırlama gibi görevleri kapsıyor.
Benzer şekilde AI Safety Center direktörü Dan Hendrycks ve ekibi, uzaktan çalışmada gerekli becerileri test eden yeni bir ölçüm seti geliştirdi. Hendrycks, “YZ sistemleri bazen testlerde yüksek puan alıyor ama testin asıl amacını gerçekte yerine getiremiyor,” dedi.
‘Bilimsel ölçüm yolculuğunun başındayız’
Mahdi, mevcut testlerin yeniden değerlendirilmesi gerektiğini belirterek, “Yapay zeka sistemlerinin bilimsel olarak değerlendirilmesinde henüz yolun başındayız” ifadelerini kullandı.
Araştırma, mevcut yapay zeka değerlendirmelerinde “ölçüm güvenilirliği” konusunun göz ardı edilmesinin, sistemlerin gerçek yeteneklerini abartılı biçimde göstermesine yol açtığını ortaya koyuyor.
deebi.net | Hayatın içinde…
